Nikita Shcheholevatyi
Nauka Holenderskiego przez Literaturę: Analiza i Tłumaczenie 'Max Havelaar' z Klasyki Niderlandzkiej
Dat heb ik niet gezegd, Duclari! (Tego nie powiedziałem, Duclari!; Dat heb ik niet gezegd – Tego nie powiedziałem, Duclari! – Duclari!).
Neen, jy hebt dat niet gezegd, maar ik zeg het na al wat je my van hem verteld hebt. Ik noem iemand die in 't water springt om een hond te redden van de haaien, een gek. (Nie, tego nie powiedziałeś, ale ja to mówię po tym, co mi o nim powiedziałeś. Nazywam kogoś, kto skacze do wody, aby uratować psa przed rekinami, szaleńcem; Neen, jy hebt dat niet gezegd – Nie, tego nie powiedziałeś, maar ik zeg het na al wat je my van hem verteld hebt – ale ja to mówię po tym, co mi o nim powiedziałeś, Ik noem iemand die in 't water springt om een hond te redden van de haaien – Nazywam kogoś, kto skacze do wody, aby uratować psa przed rekinami, een gek – szaleńcem).
Nu ja, verstandig is 't zeker niet. Maar… (No cóż, na pewno nie jest to rozsądne. Ale…; Nu ja – No cóż, verstandig is 't zeker niet – na pewno nie jest to rozsądne, Maar – Ale).
En, hoor eens, dat versje tegen den generaal Vandamme… 't kwam niet te-pas! (I posłuchaj, ten wierszyk przeciwko generałowi Vandamme… nie pasował!; En, hoor eens – I posłuchaj, dat versje tegen den generaal Vandamme – ten wierszyk przeciwko generałowi Vandamme, 't kwam niet te-pas – nie pasował).
't Was geestig… (Był dowcipny…; 't Was geestig – Był dowcipny).
Tot je dienst! Maar een jong mensch mag niet geestig zyn tegen een generaal. (Do usług! Ale młody człowiek nie powinien być dowcipny wobec generała; Tot je dienst – Do usług, Maar een jong mensch mag niet geestig zyn tegen een generaal – Ale młody człowiek nie powinien być dowcipny wobec generała).
Je moet in 't oog houden dat hy nog zeer jong was… het is veertien jaar geleden. Hy was toen maar twee-en-twintig jaar oud. (Musisz pamiętać, że był jeszcze bardzo młody… to było czternaście lat temu. Miał wtedy tylko dwadzieścia dwa lata; Je moet in 't oog houden dat hy nog zeer jong was – Musisz pamiętać, że był jeszcze bardzo młody, het is veertien jaar geleden – to było czternaście lat temu, Hy was toen maar twee-en-twintig jaar oud – Miał wtedy tylko dwadzieścia dwa lata).
En dan de kalkoen dien hy stal! (A potem indyk, którego ukradł!; En dan de kalkoen dien hy stal – A potem indyk, którego ukradł).
Dat deed hy om den generaal te plagen. (Zrobił to, aby dokuczyć generałowi; Dat deed hy om den generaal te plagen – Zrobił to, aby dokuczyć generałowi).
Juist! Een jong mensch mag geen generaal plagen, die bovendien, als civiel gouverneur, zyn chef was. (Dokładnie! Młody człowiek nie powinien dokuczać generałowi, który na dodatek jako cywilny gubernator był jego szefem; Juist! Een jong mensch mag geen generaal plagen – Dokładnie! Młody człowiek nie powinien dokuczać generałowi, die bovendien, als civiel gouverneur, zyn chef was – który na dodatek jako cywilny gubernator był jego szefem).
Dat andere versje vind ik aardig, maar… dat eeuwige duelleeren! (Ten drugi wierszyk uważam za miły, ale… te wieczne pojedynki!; Dat andere versje vind ik aardig – Ten drugi wierszyk uważam za miły, maar… dat eeuwige duelleeren – ale… te wieczne pojedynki).
Hy deed het gewoonlyk voor een ander. Hy trok altyd party voor den zwakste. (Zwykle robił to dla kogoś innego. Zawsze stawał po stronie najsłabszego; Hy deed het gewoonlyk voor een ander – Zwykle robił to dla kogoś innego, Hy trok altyd party voor den zwakste – Zawsze stawał po stronie najsłabszego).
Wel laat ieder voor zichzelf duelleeren, als men het dan volstrekt doen wil! Ik voor my geloof dat een duel zelden noodig is. (Niech każdy pojedynkuje się za siebie, jeśli już musi to robić! Uważam, że pojedynek jest rzadko konieczny; Wel laat ieder voor zichzelf duelleeren – Niech każdy pojedynkuje się za siebie, als men het dan volstrekt doen wil – jeśli już musi to robić, Ik voor my geloof dat een duel zelden noodig is – Uważam, że pojedynek jest rzadko konieczny).
Waar 't onvermydelyk was, zou ook ik een uitdaging aannemen, en in zekere gevallen zelf uitdagen, maar om daarvan dagelyksch werk te maken… dank je! (Gdzie było to nieuniknione, również podjąłbym wyzwanie i w pewnych przypadkach sam bym wyzwał, ale żeby robić to codziennie… dziękuję!; Waar 't onvermydelyk was – Gdzie było to nieuniknione, zou ook ik een uitdaging aannemen – również podjąłbym wyzwanie, en in zekere gevallen zelf uitdagen – i w pewnych przypadkach sam bym wyzwał, maar om daarvan dagelyksch werk te maken – ale żeby robić to codziennie, dank je – dziękuję).
Het is te hopen dat hy veranderd is op dit punt. (Mam nadzieję, że się w tej kwestii zmienił; Het is te hopen dat hy veranderd is op dit punt – Mam nadzieję, że się w tej kwestii zmienił).
Wel zeker, daar is geen twyfel aan! Hy is nu zooveel ouder, daarby sedert langen tyd getrouwd, en adsistent-resident. (Oczywiście, nie ma co do tego wątpliwości! Jest teraz dużo starszy, od dłuższego czasu żonaty i asystent rezydenta; Wel zeker, daar is geen twyfel aan – Oczywiście, nie ma co do tego wątpliwości, Hy is nu zooveel ouder – Jest teraz dużo starszy, daarby sedert langen tyd getrouwd – od dłuższego czasu żonaty, en adsistent-resident – i asystent rezydenta).
Bovendien, ik heb altyd gehoord dat zyn hart goed was, en dat hy een warm gevoel had voor recht. (Ponadto, zawsze słyszałem, że miał dobre serce i ciepłe uczucia dla sprawiedliwości; Bovendien, ik heb altyd gehoord – Ponadto, zawsze słyszałem, dat zyn hart goed was – że miał dobre serce, en dat hy een warm gevoel had voor recht – i ciepłe uczucia dla sprawiedliwości).
Nu, dat zal hem te-pas komen in Lebak! (No cóż, to się przyda w Lebak!; Nu, dat zal hem te-pas komen in Lebak – No cóż, to się przyda w Lebak).
Daar is me juist iets voorgekomen, dat… zou de Regent ons verstaan? (Właśnie coś mi się przypomniało, że… czy Regent nas zrozumie?; Daar is me juist iets voorgekomen – Właśnie coś mi się przypomniało, dat… zou de Regent ons verstaan – że… czy Regent nas zrozumie).
Ik geloof 't niet. Maar toon my iets uit je weitasch, dan denkt hy dat we dáárover spreken. (Nie sądzę. Ale pokaż mi coś ze swojej torby, to pomyśli, że o tym rozmawiamy; Ik geloof 't niet – Nie sądzę, Maar toon my iets uit je weitasch – Ale pokaż mi coś ze swojej torby, dan denkt hy dat we dáárover spreken – to pomyśli, że o tym rozmawiamy).
Duclari nam zyn weitasch, haalde daaruit een paar boschduiven, en die vogels betastende als sprak hy over de jacht, deelde hy Verbrugge mede dat hy zoo-even in 't veld was nageloopen door een Javaan, die hem gevraagd had of hy niet iets doen kon tot verligting van den druk waaronder de bevolking zuchtte? (Duclari wziął swoją torbę, wyjął z niej parę leśnych gołębi i dotykając je, jakby mówił o polowaniu, powiedział Verbrugge, że właśnie w polu gonił go Jawajczyk, który zapytał go, czy nie mógłby zrobić czegoś, aby ulżyć presji, pod którą cierpi ludność; Duclari nam zyn weitasch – Duclari wziął swoją torbę, haalde daaruit een paar boschduiven – wyjął z niej parę leśnych gołębi, en die vogels betastende als sprak hy over de jacht – dotykając je, jakby mówił o polowaniu, deelde hy Verbrugge mede dat hy zoo-even in 't veld was nageloopen door een Javaan – powiedział Verbrugge, że właśnie w polu gonił go Jawajczyk, die hem gevraagd had of hy niet iets doen kon tot verligting van den druk waaronder de bevolking zuchtte – który zapytał go, czy nie mógłby zrobić czegoś, aby ulżyć presji, pod którą cierpi ludność).
En, ging hy voort, dit is zeer sterk, Verbrugge! Niet dat ik me verwonder over de zaak zelf. Ik ben lang genoeg in 't Bantamsche om te weten wat hier voorvalt, maar dat de geringe Javaan, gewoonlyk zoo omzichtig en terughoudend waar 't zyn hoofden geldt, zoo-iets vraagt aan iemand die er niets mee te maken heeft, dit bevreemdt my! (I kontynuował, to jest bardzo mocne, Verbrugge! Nie, że dziwię się samej sprawie. Jestem wystarczająco długo w Bantam, aby wiedzieć, co się tu dzieje, ale że skromny Jawajczyk, zwykle tak ostrożny i powściągliwy wobec swoich przełożonych, pyta o coś takiego kogoś, kto nie ma z tym nic wspólnego, to mnie zdumiewa!; En, ging hy voort – I kontynuował, dit is zeer sterk, Verbrugge – to jest bardzo mocne, Verbrugge, Niet dat ik me verwonder over de zaak zelf – Nie, że dziwię się samej sprawie, Ik ben lang genoeg in 't Bantamsche om te weten wat hier voorvalt – Jestem wystarczająco długo w Bantam, aby wiedzieć, co się tu dzieje, maar dat de geringe Javaan, gewoonlyk zoo omzichtig en terughoudend waar 't zyn hoofden geldt – ale że skromny Jawajczyk, zwykle tak ostrożny i powściągliwy wobec swoich przełożonych, zoo-iets vraagt aan iemand die er niets mee te maken heeft, dit bevreemdt my – pyta o coś takiego kogoś, kto nie ma z tym nic wspólnego, to mnie zdumiewa).
En wat heb je geantwoord, Duclari? (A co odpowiedziałeś, Duclari?; En wat heb je geantwoord – A co odpowiedziałeś, Duclari – Duclari?).
Wèl, dat het me niet aanging! Dat hy tot u moest gaan, of tot den nieuwen adsistent-resident, als die zou aangekomen zyn te Rangkas-Betoeng, en dáár zyn klachten uiten. (Cóż, że mnie to nie dotyczy! Powinien iść do ciebie, albo do nowego asystenta rezydenta, kiedy już przybędzie do Rangkas-Betoeng, i tam wyrazić swoje skargi; Wèl, dat het me niet aanging – Cóż, że mnie to nie dotyczy, Dat hy tot u moest gaan – Powinien iść do ciebie, of tot den nieuwen adsistent-resident – albo do nowego asystenta rezydenta, als die zou aangekomen zyn te Rangkas-Betoeng – kiedy już przybędzie do Rangkas-Betoeng, en dáár zyn klachten uiten – i tam wyrazić swoje skargi).
Ienie apa toewan-toewan datang! riep op-eenmaal de oppasser Dongso. Ik zie een mantrie die met zyn toedoeng wuift. (Ienie apa toewan-toewan datang! – nagle zawołał służący Dongso. Widzę mantri, który macha swoim kapeluszem; riep op-eenmaal de oppasser Dongso – nagle zawołał służący Dongso, Ik zie een mantrie die met zyn toedoeng wuift – Widzę mantri, który macha swoim kapeluszem).
Allen stonden op. Duclari, die niet door zyn tegenwoordigheid in de pendoppo den schyn wilde aannemen als ware ook hy aan de grenzen ter verwelkoming van den adsistent-resident, die wel zyn meerdere doch niet zyn chef, en bovendien een gek was, steeg te-paard, en reed door zyn bediende gevolgd, heen. (Wszyscy wstali. Duclari, który nie chciał swoją obecnością w pendoppo sprawiać wrażenia, że także wita asystenta rezydenta, który wprawdzie był jego przełożonym, ale nie szefem, a ponadto był szalony, wsiadł na konia i odjechał, śledzony przez swojego służącego; Allen stonden op – Wszyscy wstali, Duclari, die niet door zyn tegenwoordigheid in de pendoppo den schyn wilde aannemen – Duclari, który nie chciał swoją obecnością w pendoppo sprawiać wrażenia, als ware ook hy aan de grenzen ter verwelkoming van den adsistent-resident – że także wita asystenta rezydenta, die wel zyn meerdere doch niet zyn chef – który wprawdzie był jego przełożonym, ale nie szefem, en bovendien een gek was – a ponadto był szalony, steeg te-paard, en reed door zyn bediende gevolgd, heen – wsiadł na konia i odjechał, śledzony przez swojego służącego).
De Adhipatti en Verbrugge stelden zich aan den ingang van de pendoppo, en zagen een door vier paarden getrokken reiswagen naderen, die weldra vry bemodderd by 't bamboezen gebouwtje stilhield. (Adhipatti i Verbrugge stanęli przy wejściu do pendoppo i zobaczyli zbliżający się powóz ciągnięty przez cztery konie, który wkrótce zatrzymał się, cały ubłocony, przy bambusowym budynku; De Adhipatti en Verbrugge stelden zich aan den ingang van de pendoppo – Adhipatti i Verbrugge stanęli przy wejściu do pendoppo, en zagen een door vier paarden getrokken reiswagen naderen – i zobaczyli zbliżający się powóz ciągnięty przez cztery konie, die weldra vry bemodderd by 't bamboezen gebouwtje stilhield – który wkrótce zatrzymał się, cały ubłocony, przy bambusowym budynku).
Het zou moeielyk geweest zyn te raden wat er zich al zoo in dien wagen bevond, voor Dongso, geholpen door de loopers en een tal van bedienden die tot het gevolg van den Regent behoorden, al de riemen en knoopsels hadden losgemaakt, die het voertuig hielden ingesloten met een zwart lederen foedraal dat aan de diskretie herinnerde, waarmee in vroeger jaren leeuwen en tygers de stad inkwamen, toen de zoölogische tuinen nog reizende dierenspellen waren. (Trudno byłoby zgadnąć, co znajduje się w tym powozie, zanim Dongso, wspierany przez tragarzy i wielu służących należących do świty Regenta, rozwiązał wszystkie paski i zapięcia, które trzymały pojazd zamknięty w czarnym skórzanym futerale przypominającym dyskrecję, z jaką w dawnych czasach wprowadzano do miasta lwy i tygrysy, kiedy ogrody zoologiczne były jeszcze wędrującymi pokazami zwierząt; Het zou moeielyk geweest zyn te raden – Trudno byłoby zgadnąć, wat er zich al zoo in dien wagen bevond – co znajduje się w tym powozie, voor Dongso, geholpen door de loopers en een tal van bedienden die tot het gevolg van den Regent behoorden – zanim Dongso, wspierany przez tragarzy i wielu służących należących do świty Regenta, al de riemen en knoopsels hadden losgemaakt – rozwiązał wszystkie paski i zapięcia, die het voertuig hielden ingesloten met een zwart lederen foedraal – które trzymały pojazd zamknięty w czarnym skórzanym futerale, dat aan de diskretie herinnerde – przypominającym dyskrecję, waarmee in vroeger jaren leeuwen en tygers de stad inkwamen – z jaką w dawnych czasach wprowadzano do miasta lwy i tygrysy, toen de zoölogische tuinen nog reizende dierenspellen waren – kiedy ogrody zoologiczne były jeszcze wędrującymi pokazami zwierząt).
Leeuwen of tygers nu waren er in den wagen niet. Men had alles maar zoo zorgvuldig gesloten omdat het westmoesson was, en men dus op regen moest bedacht zyn. (Lwów ani tygrysów w wozie nie było. Wszystko było tak starannie zamknięte, ponieważ była pora zachodnich monsunów i trzeba było być przygotowanym na deszcz; Leeuwen of tygers nu waren er in den wagen niet – Lwów ani tygrysów w wozie nie było, Men had alles maar zoo zorgvuldig gesloten omdat het westmoesson was – Wszystko było tak starannie zamknięte, ponieważ była pora zachodnich monsunów, en men dus op regen moest bedacht zyn – i trzeba było być przygotowanym na deszcz).
Nu is 't uitstappen uit een reiswagen waarin men lang over den weg gehotst heeft, niet zoo gemakkelyk als iemand die nooit of weinig gereisd heeft, zich verbeelden zou. (Wysiadać z powozu, w którym spędziło się długą podróż, nie jest tak łatwo, jak mogłoby się wydawać komuś, kto mało lub wcale nie podróżował; Nu is 't uitstappen uit een reiswagen waarin men lang over den weg gehotst heeft – Wysiadać z powozu, w którym spędziło się długą podróż, niet zoo gemakkelyk als iemand die nooit of weinig gereisd heeft – nie jest tak łatwo, jak mogłoby się wydawać komuś, kto mało lub wcale nie podróżował, zich verbeelden zou – mógłby się wydawać).
Nagenoeg als de arme Sauriers uit de voorwereld, die door lang wachten ten-laatste een integreerend deel uitmaken van de klei, waarin ze aanvankelyk niet gekomen waren met het plan om er te blyven, heeft er ook by reizigers die wat nauw op-één gedrukt en in gedwongen houding, te lang in een reiswagen gezeten hebben, iets plaats, wat ik u voorstel assimilatie te noemen. (Prawie jak biedne dinozaury z prehistorii, które przez długie oczekiwanie ostatecznie stały się integralną częścią gliny, do której pierwotnie nie zamierzały się przyłączyć, także podróżnicy, którzy byli ciasno upchnięci i w wymuszonej pozycji, zbyt długo siedzący w powozie, doświadczają czegoś, co proponuję nazwać asymilacją; Nagenoeg als de arme Sauriers uit de voorwereld – Prawie jak biedne dinozaury z prehistorii, die door lang wachten ten-laatste een integreerend deel uitmaken van de klei – które przez długie oczekiwanie ostatecznie stały się integralną częścią gliny, waarin ze aanvankelyk niet gekomen waren met het plan om er te blyven – do której pierwotnie nie zamierzały się przyłączyć, heeft er ook by reizigers die wat nauw op-één gedrukt en in gedwongen houding – także podróżnicy, którzy byli ciasno upchnięci i w wymuszonej pozycji, te lang in een reiswagen gezeten hebben – zbyt długo siedzący w powozie, iets plaats, wat ik u voorstel assimilatie te noemen – doświadczają czegoś, co proponuję nazwać asymilacją).
Men weet eindelyk niet juist meer waar 't lederen kussen van den wagen ophoudt, en waar de ikheid aanvangt, ja, het denkbeeld is me niet vreemd dat men in zulk een wagen kiespyn of kramp hebben kan, die men voor mot in 't laken aanziet, of omgekeerd. (Ostatecznie nie wiadomo już, gdzie kończy się skórzana poduszka wozu, a gdzie zaczyna się "ja", tak, nie jest mi obce myślenie, że można mieć ból zęba lub skurcz w takim wozie, który bierze się za mol w płótnie, lub odwrotnie; Men weet eindelyk niet juist meer waar 't lederen kussen van den wagen ophoudt – Ostatecznie nie wiadomo już, gdzie kończy się skórzana poduszka wozu, en waar de ikheid aanvangt – a gdzie zaczyna się "ja", ja, het denkbeeld is me niet vreemd dat men in zulk een wagen kiespyn of kramp hebben kan – tak, nie jest mi obce myślenie, że można mieć ból zęba lub skurcz w takim wozie, die men voor mot in 't laken aanziet, of omgekeerd – który bierze się za mol w płótnie, lub odwrotnie).
Er zyn weinig omstandigheden in de stoffelyke wereld, die den denkenden mensch geen aanleiding geven tot het maken van opmerkingen op verstandelyk gebied, en zoo heb ik myzelf dikwyls afgevraagd of niet veel dwalingen die onder ons kracht van wet hebben, veel ‘scheefheden’ die wy voor ‘recht’ houden, hieruit voortvloeien, dat men te lang met hetzelfde gezelschap in denzelfden reiswagen heeft gezeten? (Niewiele jest okoliczności w materialnym świecie, które nie dają myślącemu człowiekowi powodu do robienia uwag na polu intelektualnym, i tak często zastanawiałem się, czy wiele błędów, które mają moc prawa wśród nas, wiele „krzywizn”, które uważamy za „prawo”, wynika z tego, że zbyt długo siedzieliśmy z tym samym towarzystwem w tym samym powozie?; Er zyn weinig omstandigheden in de stoffelyke wereld – Niewiele jest okoliczności w materialnym świecie, die den denkenden mensch geen aanleiding geven tot het maken van opmerkingen op verstandelyk gebied – które nie dają myślącemu człowiekowi powodu do robienia uwag na polu intelektualnym, en zoo heb ik myzelf dikwyls afgevraagd – i tak często zastanawiałem się, of niet veel dwalingen die onder ons kracht van wet hebben – czy wiele błędów, które mają moc prawa wśród nas, veel ‘scheefheden’ die wy voor ‘recht’ houden – wiele „krzywizn”, które uważamy za „prawo”, hieruit voortvloeien, dat men te lang met hetzelfde gezelschap in denzelfden reiswagen heeft gezeten – wynika z tego, że zbyt długo siedzieliśmy z tym samym towarzystwem w tym samym powozie).
Het been dat ge daar links uitsteken moest, tusschen de hoededoos en 't mandje met kersen… de knie die ge tegen 't portier gedrukt hield, om de dame tegenover u niet te doen denken dat ge een aanval in den zin hadt op krinoline of deugd… de gelikdoornde voet die zoo bang was voor de hakken van den commis-voyageur naast u… de hals dien ge zoo lang links moest wenden, omdat het drupt aan de rechterzyde… zie, dat worden zoo alle ten-laatste halzen, en knieën, en voeten, die iets verdraaids bekomen. (Noga, którą musiałeś wyciągnąć w lewo, między pudełkiem na kapelusze a koszem z wiśniami… kolano, które przyciskałeś do drzwi, aby dama naprzeciwko ciebie nie pomyślała, że zamierzasz zaatakować krynolinę lub cnotę… poobcierana stopa, która była tak przerażona obcasami komiwojażera obok ciebie… szyja, którą musiałeś długo obracać w lewo, ponieważ kapało po prawej stronie… zobacz, w ten sposób stają się wszystkie szyje, kolana i stopy, które coś kręcą; Het been dat ge daar links uitsteken moest – Noga, którą musiałeś wyciągnąć w lewo, tusschen de hoededoos en 't mandje met kersen – między pudełkiem na kapelusze a koszem z wiśniami, de knie die ge tegen 't portier gedrukt hield – kolano, które przyciskałeś do drzwi, om de dame tegenover u niet te doen denken dat ge een aanval in den zin hadt op krinoline of deugd – aby dama naprzeciwko ciebie nie pomyślała, że zamierzasz zaatakować krynolinę lub cnotę, de gelikdoornde voet die zoo bang was voor de hakken van den commis-voyageur naast u – poobcierana stopa, która była tak przerażona obcasami komiwojażera obok ciebie, de hals dien ge zoo lang links moest wenden – szyja, którą musiałeś długo obracać w lewo, omdat het drupt aan de rechterzyde – ponieważ kapało po prawej stronie, zie, dat worden zoo alle ten-laatste halzen, en knieën, en voeten, die iets verdraaids bekomen – zobacz, w ten sposób stają się wszystkie szyje, kolana i stopy, które coś kręcą).
Ik houd het voor goed, van-tyd tot-tyd eens te wisselen van wagens, zitplaats en medereizigers. Men kan dan zyn hals eens anders wenden, men beweegt nu-en-dan zyn knie, en misschien zit er eens een juffrouw naast ons met dansschoenen, of een jongetje wiens beentjes den grond niet raken. Men heeft dan meer kans om recht te zien en recht te loopen, zoodra men weer vasten grond onder de voeten krygt. (Uważam za dobre, od czasu do czasu zmieniać wozy, miejsca siedzące i współpasażerów. Można wtedy inaczej obracać szyję, od czasu do czasu poruszać kolano, a może obok nas siedzi panna w butach do tańca albo chłopiec, którego nogi nie sięgają ziemi. Wtedy ma się większe szanse, aby zobaczyć i iść prosto, gdy tylko znów ma się stały grunt pod stopami; Ik houd het voor goed, van-tyd tot-tyd eens te wisselen van wagens – Uważam za dobre, od czasu do czasu zmieniać wozy, zitplaats en medereizigers – miejsca siedzące i współpasażerów, Men kan dan zyn hals eens anders wenden – Można wtedy inaczej obracać szyję, men beweegt nu-en-dan zyn knie – od czasu do czasu poruszać kolano, en misschien zit er eens een juffrouw naast ons met dansschoenen – a może obok nas siedzi panna w butach do tańca, of een jongetje wiens beentjes den grond niet raken – albo chłopiec, którego nogi nie sięgają ziemi, Men heeft dan meer kans om recht te zien en recht te loopen – Wtedy ma się większe szanse, aby zobaczyć i iść prosto, zoodra men weer vasten grond onder de voeten krygt – gdy tylko znów ma się stały grunt pod stopami).
Of er ook in den wagen, die nu voor de pendoppo stilhield, zich iets verzette tegen de ‘oplossing der continuiteit’ weet ik niet, maar zeker is 't dat het lang duurde voor er iets te voorschyn kwam. (Czy w powozie, który teraz zatrzymał się przed pendoppo, coś sprzeciwiło się „rozwiązaniu ciągłości”, nie wiem, ale pewne jest, że trwało to długo, zanim coś się pojawiło; Of er ook in den wagen, die nu voor de pendoppo stilhield – Czy w powozie, który teraz zatrzymał się przed pendoppo, zich iets verzette tegen de ‘oplossing der continuiteit’ weet ik niet – coś sprzeciwiło się „rozwiązaniu ciągłości”, nie wiem, maar zeker is 't dat het lang duurde voor er iets te voorschyn kwam – ale pewne jest, że trwało to długo, zanim coś się pojawiło).
Er scheen een stryd van hoffelykheid gevoerd te worden. (Zdawało się, że toczy się walka grzeczności; Er scheen een stryd van hoffelykheid gevoerd te worden – Zdawało się, że toczy się walka grzeczności).
Men vernam de woorden: ‘als 't u belieft, mevrouw!’ en ‘resident!’ (Usłyszano słowa: „proszę, pani!” i „rezydent!”; Men vernam de woorden – Usłyszano słowa, als 't u belieft, mevrouw – „proszę, pani!”, en resident – „rezydent!”).
Hoe dit zy, eindelyk stapte er een heer uit, die in houding en voorkomen wel iets vertoonde dat denken deed aan de Sauriers waarvan ik zoo-even gesproken heb. (Jakkolwiek by było, w końcu wysiadł pan, który w postawie i wyglądzie przypominał dinozaury, o których właśnie mówiłem; Hoe dit zy, eindelyk stapte er een heer uit – Jakkolwiek by było, w końcu wysiadł pan, die in houding en voorkomen wel iets vertoonde dat denken deed aan de Sauriers waarvan ik zoo-even gesproken heb – który w postawie i wyglądzie przypominał dinozaury, o których właśnie mówiłem).
Daar wy hem later zullen weerzien, wil ik u maar terstond zeggen dat zyn onbewegelykheid niet uitsluitend moest geweten worden aan de assimilatie met den reiswagen, want dat hy, ook als er op mylen afstands geen voertuig in de buurt was, een kalmte, een langzaamheid en een voorzichtigheid aan den dag leî, die menigen Saurier jaloersch maken zou, en die in de oogen van velen de kenmerken zyn van deftigheid, bezadigdheid en wysheid. (Ponieważ zobaczymy go później, chcę wam od razu powiedzieć, że jego nieruchomość nie wynikała wyłącznie z asymilacji z powozem, ponieważ, nawet gdy nie było pojazdu w pobliżu na mile, wykazywał spokój, powolność i ostrożność, które mogłyby zaskoczyć niejednego dinozaura, a w oczach wielu są cechami elegancji, powagi i mądrości; Daar wy hem later zullen weerzien – Ponieważ zobaczymy go później, wil ik u maar terstond zeggen dat zyn onbewegelykheid niet uitsluitend moest geweten worden aan de assimilatie met den reiswagen – chcę wam od razu powiedzieć, że jego nieruchomość nie wynikała wyłącznie z asymilacji z powozem, want dat hy, ook als er op mylen afstands geen voertuig in de buurt was – ponieważ, nawet gdy nie było pojazdu w pobliżu na mile, een kalmte, een langzaamheid en een voorzichtigheid aan den dag leî – wykazywał spokój, powolność i ostrożność, die menigen Saurier jaloersch maken zou – które mogłyby zaskoczyć niejednego dinozaura, en die in de oogen van velen de kenmerken zyn van deftigheid, bezadigdheid en wysheid – a w oczach wielu są cechami elegancji, powagi i mądrości).
Hy was, zooals de meeste Europeanen in Indië, zeer bleek, hetgeen echter in die streken geenszins voor een blyk van minder goede gezondheid wordt gehouden, en hy had fyne trekken die wel getuigden van verstandelyke ontwikkeling. (Był, jak większość Europejczyków w Indiach, bardzo blady, co jednak w tych regionach wcale nie jest uważane za oznakę gorszego zdrowia, i miał delikatne rysy, które świadczyły o intelektualnym rozwoju; Hy was, zooals de meeste Europeanen in Indië, zeer bleek – Był, jak większość Europejczyków w Indiach, bardzo blady, hetgeen echter in die streken geenszins voor een blyk van minder goede gezondheid wordt gehouden – co jednak w tych regionach wcale nie jest uważane za oznakę gorszego zdrowia, en hy had fyne trekken die wel getuigden van verstandelyke ontwikkeling – i miał delikatne rysy, które świadczyły o intelektualnym rozwoju).
Alleen was er iets kouds in zyn blik, iets wat u denken deed aan een logarithmen-tafel, en hoewel zyn voorkomen over 't geheel niet onbehagelyk of terugstootend was, kon men zich toch niet onthouden van de verdenking dat zyn vry groote magere neus zich op dat gelaat verveelde, omdat er zoo weinig op voorviel. (Tylko w jego spojrzeniu było coś zimnego, coś, co przypominało tabelę logarytmów, i chociaż jego wygląd ogólnie nie był nieprzyjemny ani odpychający, nie można było uniknąć podejrzenia, że jego dość duży, chudy nos nudził się na tej twarzy, ponieważ było na niej tak mało do zobaczenia; Alleen was er iets kouds in zyn blik – Tylko w jego spojrzeniu było coś zimnego, iets wat u denken deed aan een logarithmen-tafel – coś, co przypominało tabelę logarytmów, en hoewel zyn voorkomen over 't geheel niet onbehagelyk of terugstootend was – i chociaż jego wygląd ogólnie nie był nieprzyjemny ani odpychający, kon men zich toch niet onthouden van de verdenking dat zyn vry groote magere neus zich op dat gelaat verveelde – nie można było uniknąć podejrzenia, że jego dość duży, chudy nos nudził się na tej twarzy, omdat er zoo weinig op voorviel – ponieważ było na niej tak mało do zobaczenia).
Met beleefdheid bood hy zyn hand aan een dame, om haar by het uitstygen behulpzaam te zyn, en nadat deze van een heer die nog in den wagen zat, een kind had aangenomen, een klein blond jongetje van een jaar of drie, traden zy de pendoppo in. (Z uprzejmością podał rękę damie, aby pomóc jej wysiąść, a po tym, jak wzięła od pana, który jeszcze siedział w powozie, dziecko, małego blond chłopca w wieku około trzech lat, weszli do pendoppo; Met beleefdheid bood hy zyn hand aan een dame – Z uprzejmością podał rękę damie, om haar by het uitstygen behulpzaam te zyn – aby pomóc jej wysiąść, en nadat deze van een heer die nog in den wagen zat, een kind had aangenomen – a po tym, jak wzięła od pana, który jeszcze siedział w powozie, dziecko, een klein blond jongetje van een jaar of drie – małego blond chłopca w wieku około trzech lat, traden zy de pendoppo in – weszli do pendoppo).
Daarop volgde die heer zelf, en wien op Java bekend was, zou het als een byzonderheid in 't oog gevallen zyn, dat hy by 't portier wachtte om 't uitstygen gemakkelyk te maken aan een oude Javaansche baboe. (Następnie podążył za nimi sam pan, a dla tych, którzy znają Jawę, byłoby to szczególnie zauważalne, że czekał przy drzwiach, aby ułatwić wysiadanie starszej jawajskiej niani; Daarop volgde die heer zelf – Następnie podążył za nimi sam pan, en wien op Java bekend was – a dla tych, którzy znają Jawę, zou het als een byzonderheid in 't oog gevallen zyn – byłoby to szczególnie zauważalne, dat hy by 't portier wachtte om 't uitstygen gemakkelyk te maken aan een oude Javaansche baboe – że czekał przy drzwiach, aby ułatwić wysiadanie starszej jawajskiej niani).
Een drietal bedienden hadden zichzelf verlost uit het wasleêren kastje, dat achter den wagen was vastgeplakt als een jonge oester op den rug van zyn mama. (Trzech służących uwolniło się z woskowanej skórzanej skrzynki, która była przyklejona z tyłu wozu jak młoda ostryga do grzbietu swojej mamy; Een drietal bedienden hadden zichzelf verlost uit het wasleêren kastje – Trzech służących uwolniło się z woskowanej skórzanej skrzynki, dat achter den wagen was vastgeplakt als een jonge oester op den rug van zyn mama – która była przyklejona z tyłu wozu jak młoda ostryga do grzbietu swojej mamy).
De heer die het eerst was uitgestegen, had den Regent en den kontroleur Verbrugge de hand geboden, die zy met eerbied aannamen, en in hun geheele houding was te bespeuren dat zy gevoelden zich in de tegenwoordigheid te bevinden van een gewichtig persoon. (Pan, który pierwszy wysiadł, podał rękę Regentowi i kontrolerowi Verbrugge, którzy przyjęli ją z szacunkiem, a w całej ich postawie można było dostrzec, że czuli się w obecności ważnej osoby; De heer die het eerst was uitgestegen – Pan, który pierwszy wysiadł, had den Regent en den kontroleur Verbrugge de hand geboden – podał rękę Regentowi i kontrolerowi Verbrugge, die zy met eerbied aannamen – którzy przyjęli ją z szacunkiem, en in hun geheele houding was te bespeuren – a w całej ich postawie można było dostrzec, dat zy gevoelden zich in de tegenwoordigheid te bevinden van een gewichtig persoon – że czuli się w obecności ważnej osoby).
